कुळीथ
हलकी व मध्यम माळरानाची, पाण्याचा उत्तम निचरा होणारी जमीन या पिकास योग्य असते. पाणथळ, चोपण, क्षारयुक्त जमिनीत या पिकाची लागवड टाळावी.
उन्हाळ्यात जमिनीची खोल नांगरट करावी.
- हेक्टरी ५ टन शेणखत / कंपोस्ट खत द्यावे. मृगाचा पाऊस झाल्यानंतर कुळवाच्या दोन पाळ्या द्याव्यात.
- हेक्टरी बियाणे प्रमाण : १२ ते १५ किलो.
- पेरणी अंतर : दोन ओळीत ३० सें.मी. व दोन रोपात १० सें.मी. ठेवावे.
- बीजप्रक्रिया - १ किलो बियाण्यास २ ग्रॅम थायरम + २ ग्रॅम कार्बेन्डेझीम चोळावे यानंतर २५० ग्रॅम रायझोबियम जीवाणू संवर्धन १० ते १५ किलो बियाण्यास गुळाच्या थंड द्रावणातून चोळावे.
- १२-१५ किलो नत्र आणि २५-३० किलो स्फुरद या प्रमाणे रासायनिक खताची मात्र द्यावी. म्हणजेच ७५ किलो डीएपी प्रति हेक्टर प्रमाणे पेरणी करताना खत द्यावे.
- पीक २०-२५ दिवसाचे असताना पहिली कोळपणी आणि ३० ते ३५ दिवसाचे असताना दुसरी कोळपणी करावी.
- पेरणीनंतर ३० ते ३५ दिवस पीक तणविरहीत ठेवावे.
- सुधारित वाण :
अ.नं.
|
वाण
|
प्रसाराचे वर्ष
|
पिकाचा कालावधी (दिवस)
|
उत्पादन क्विं./हे.
|
वैशिष्ट्ये
|
लागवडीचा प्रदेश
|
कुळीथ वाण
|
१.
|
सीना
|
१९८४
|
११५ - १२०
|
७ - ८
|
फिक्कट रंगाचे तपकिरी दाणे, पिवळा विषाणू रोगास प्रतिकारक्षम
|
पश्चिम महाराष्ट्र
|
२.
|
माण
|
१९८६
|
१०० - १०५
|
६ - ७
|
गर्द लालसर रंगाचे दाणे, उभट वाढ
|
पश्चिम महाराष्ट्र
|